PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ

Bileşik ve karışımların temel bileşinini oluşturan elementlerin keşfedilmesi tarih boyunca sürmüştür. 1869 yılında yaklaşık olarak 63 tane element olduğu belirtilirken günümüzde doğadaki element sayısının 90 civarında olduğu belirtilmektedir. Günümüzde doğağada bulunan 90 civarındaki elementin yanı sıra laboratuvarlarda bilim insanlarınca labaratuvarlarda üretilen elementler ile birlikte toplamda yaklaşık olarak 118 tane element bulunmaktadır.

Zaman içerisinde element sayıların artması ile lementlerin daha kolay bir şekilde incelenebilmesi ve çalışmaları kolaylaştırmak için elementler sınıflandırılmıştır.

İlk çağlarda toprak, su, hava ve ateş dört temel element olarak düşünülüyordu.

17.yüzyılda Robert Boyle dört temel elementin doğadaki maddelerin oluşumunu açıklamaya yetmediğini belirtti. Doğada çok sayıda elementin var olduğunu belirtti.

Antoine-Laurent Lavoisier 18.yüzyılda temel elementlerin birleşerek maddeleri oluşturduğunu savundu ve birden çok elementin birleşerek oluşturduğu bu maddeleri bileşik olarak adlandırdı. 




Johann Wolfgank Döbereiner(1780-1849) Benzer özellik gösteren elementleri üçerli gruplar halinde göstermiştir. Döbereiner; lityum, sodyum ve potasyumu benzer özellik gösterdiği için aynı grupta göstermiştir. 

Alexandre Emile Beguyer De Chancourtois(1820-1886) 
Benzer fiziksel özellik gösteren elementleri bir silindir üzerine dikey sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralayarak bir tablo oluşturmuştur.  
De Chancourtis, “Elementlerin özellikleri sayıların özellikleri ile ilişkilidir.” demiş ve her yedi elementte bir, özelliklerin tekrarlandığının fark etmiştir.
Ancak oluşturduğu periyodik tablo üzerinde elementler dışında bazı iyonlar ve yanlış yere konulan bazı elementler de bulunmaktadır





John Newlands(1837-1898) Elementleri atom ağırlıklarına göre sıralamıştır. Atom ağırlıkları sekizin katı olan elementlerin benzer özellik göesterdiğini keşfetmiştir. Oluşturduğu tabloyu müzikteki notalara benzetmiştir. Bunu oktav kanunu olarak tanımlamıştır.

                      


Julius Lother Mayer (1830-1895)                           Dimitri Mendeleyev(1834-1915) 

Mayer ve Mendeleyev birbirinden habersiz bir şekilde elementleri benzer bir şekilde sıralamıştır.  Mayer elementleri fizksel özelliklerine göre sıralarken, Mendeleyev atom ağırlıklarına göre sıralamıştır. Mendeleyev günümüzde kullandığımız periyodik cetvele benzer bir tablo oluşturmuştur.

 

PERİYODİK CETVEL

Periyodik Cetvelin Özellileri : 

1. Periyodik cetvelde düşey sütunlara grup yatay sıralara da periyot denir. Periyodik cetvelde 18 grup, 7 periyot vardır.

2. Bir elementin değerlik elektron sayısı (son katmanındaki elektron sayısı) onun grup numarasını verir.
Örneğin element 8A grubundaysa değerlik elektronu 7, 3A grubundaysa değerlik elektronu 3 dür. 

3. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektronları aynı olduğundan kimyasal özellikleri de aynıdır.
 
4. Periyodik cetveldeki 1A,2A,7A ve 8A grupları şöyle adlandırılır. 

GRUP ADI : 
         1A Alkali metaller 
         2A Toprak alkali metaller
         7A Halojenler 
         8A Soygazlar(asal gazlar) 

5. Her periyot bir alkali metalle başlar ve bir soygaz ile biter. 

6. Hidrojen alkali metal olmadığından 1.periyot alkali metalle başlamaz. 

7. Periyotlarda soldan sağa doğru gidildikçe elektrik iletkenliği azalır. 

8. Soldan sağa doğru atom çapı azalırken yukarıdan aşağıya doğru atom çapı artar. 

9. Soldan sağa doğru çap azaldığı için elementlerin elektron alma isteği artar, yukarıdan aşağıya doğru azalır.

10.  Yukarıdan aşağıya doğru metalik özellik artar, soldan sağa doğru azalır. 



ELEMENTLER VE SINIFLANDIRILMASI

Element: Yapsında tek çeşit atom bulunan saf maddelere element denir. 

Elementlerin özellikleri:

1. Saf ve homojendirler.
2. En küçük yapı taşı atomdur.
3. Aynı çeşit atomlaran oluşurlar.
4. Kimyasal ve fiziksel yollarla daha basit maddelere ayrıştırılamaz.
5. Sembollerle gösterilir.
6. Bazı elementler atomik yapılı iken bazı elementler molekül yapılıdır.

Elementler özelliklerine göre metal, ametal, yarımetal ve soygaz olmak üzeredört grupta incelenebilir.

Metallerin özellikleri:

1. Oda sıcaklığında Civa (Hg) hariç katıdırlar
2. Yüzeyleri parlaktır.
3. Isı ve elektriği iyi iletirler. Sıcaklık arttıkça elektirk iletkenliği azalır.
4. Tel ve levha haline gelebilirler.
5. Tek atomludurlar ( atomik yapılıdırlar )
6. Kendi aralarında bileşik yapmazlar, Kendi aralarında alaşım yaparlar
7. Elektron vererek katyon haline geçerler.
8. Ametallerle iyonik bileşik yaparlar.
9. Erime-kaynama noktaları yüksektir
10. 1A,2A,3A grubunda bulunurlar

Ametallerin özellikleri:

1. Oda sıcaklığpında katı, sıvı, gaz halindedirler
2. Yüzeyleri mattır
3. Isı ve elektriği iyi iletmezler
4. Tel ve levha haline gelemezler
5. İki ve daha fazla atomludurlar ( molekül yapılıdırlar)
6. Kendi aralarında bileşik yaparlar, kendi aralarında alaşım yapmazlar.
7. Elektron alarak anyon haline geçebilirler.
8. Kendi aralarında Kovalent bağlı  bileşik yaparlar
9. Erime-kaynama noktaları düşüktür
10. 4A,5A,6A,7A grubunda bulunurlar.

Yarı metallerin özellikleri:

Yarı metaller sınıfında 8 element bulunur. Bor (B), Silisyum(Si), Germanyum(Ge), Arsenik(As), Antimon(Sb), Tellür(Te), Polanyum(Po), Astanit(At)

1. Yarı metaller bazı fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere , kimyasal özellikleri bakımından daha çok ametallere benzerler.
2. Parlak veye mat olabilirler
3. Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi metallerden daha az iletirler. Sıcaklık arttıkça elektrik iletkenliği artar.
4. İşlenebilirler ( tel ve levha haline getirilebilirler )
5. Kırılgan değildirler.

Soygazların özellikleri:

1. Doğada gaz halinde bulunurlar
2. Kararlı yapıda olduklarından bileşik oluşturmazlar.
3. Tek atomludurlar
4. Erime kaynama noktaları düşüktür
5. Periyodik tabloda  8A grubunda yer alırlar